Գլխավոր - Լույս Հիմնադրամ
ՀՀ, Երևան 0010, Բուզանդի 3 +37412400004

ՍՈՎՈՐԵԼ. ԳՈՐԾԵԼ. ՀԱՄԱՍՏԵՂԾԵԼ

2022 թվականի ՀՀ պետական բյուջեի կատարման վերաբերյալ

Այս վերլուծության նպատակն է գնահատել ՀՀ պետական բյուջեի կատարման ընթացքը տվյալ ժամանակահատվածում: Նախ նկարագրվել է ՀՀ տնտեսության ընդհանուր բնութագիրը, այն է՝ տնտեսական ակտիվության շարժիչ ուժերը, զարգացումները տնտեսության առանձին ճյուղերում, պահանջարկի բաղադրիչների՝ սպառման և ներդրումների վարքագիծը և այլն: Այնուհետև վերլուծվել է պետական բյուջեի եկամուտների և ծախսերի կատարողականը՝ համեմատելով համապատասխան ցուցանիշների փաստացի և պլանային արժեքները: Վերլուծությունը ավարտվել է հիմնական եզրահանգումների ամփոփմամբ:

  


Համառոտ ակնարկ Տոդորովը և մյուսներն ընդդեմ Բուլղարիայի գործով ՄԻԵԴ 13.07.2021թ. վճռի վերաբերյալ

Տոդորովը և մյուսներն ընդդեմ Բուլղարիայի գործով Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի 13.07.2021թ. վճիռը ուղենիշային նշանակություն ունի հանցավոր ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման վարույթի ճիշտ ընկալման և կիրառման համար: Նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ Բուլղարիայի 2005թ. օրենքը զգալի ընդհանրություններ ունի Հայաստանի Հանրապետության համապատասխան օրենքի հետ, ՄԻԵԴ վճռի հայերեն հրապարակումը առաջին հերթին նախատեսված է դատավորների, դատախազների և փաստաբաների համար: Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 60-րդ հոդվածով ամրագրված սեփականության իրավունքի մեկնաբանության ժամանակ իրավասու բոլոր մարմինները Սահմանադրության 81-րդ հոդվածի համաձայն պարտավոր են հաշվի առնել Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի պրակտիկան: Սույն հրապարակումը կարող է օգտակար լինել նաև հիﬓական իրավունքների և ազատությունների պաշտպանությամբ հետաքրքրվող անձանց, իրավաբան-ուսանողների և հետազոտողների համար։

  


2023 թվականի առաջին եռամսյակում ՀՀ պետական բյուջեի կատարման հաշվետվության վերաբերյալ

Սույն վերլուծության նպատակն է գնահատել ՀՀ պետական բյուջեի կատարման ընթացքը տվյալ ժամանակահատվածում: Նախ նկարագրվել է ՀՀ տնտեսության ընդհանուր բնութագիրը, այն է՝ տնտեսական ակտիվության շարժիչ ուժերը, զարգացումները տնտեսության առանձին ճյուղերում: Այնուհետև վերլուծվել է պետական բյուջեի եկամուտների և ծախսերի կատարողականը՝ համեմատելով համապատասխան ցուցանիշների փաստացի և պլանային արժեքները: Վերլուծությունը ավարտվել է հիմնական եզրահանգումների ամփոփմամբ:

  


«Լույս» հիմնադրամի տարեկան հաշվետվություն - 2022

Հաշվետու ժամանակահատվածում «Լույս» հիմնադրամի թիմն իրականացրել է լայնածավալ վերլուծական-հետազոտական աշխատանք՝ անդրադառնալով ամենաբազմազան թեմաների։ Մեր ուշադրության կենտրոնում են գտնվել իրավունքի, տնտեսության, քաղաքականության և միջազգային հարաբերությունների ընթացիկ և արդիական զարգացումները։ Տարվա ընթացքում մեր թիմը հրապարակել է 50-ից ավել վերլուծություն, որոնցում ոչ միայն վերլուծվել են առկա խնդիրներն ու մարտահրավերները, այլև փնտրվել և առաջարկվել են համապատասխան լուծումներ։

  


ՀՀ տնտեսության սոցիալ-տնտեսական զարգացումները 2023 թվականի հունվար-ապրիլ ամիսներին

Ելնելով ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված տվյալներից՝ սույն վերլուծությունում ուսումնասիրվել է ՀՀ տնտեսության՝ վերջին ժամանակաշրջանի սոցիալ-տնտեսական զարգացումները: Մասնավորապես, դիտարկվել են տնտեսական ակտիվության՝ տվյալ ամսվա կուտակային ցուցանիշը, դրա ոլորտային բաշխվածությունը, ինչպես նաև տնտեսության առանձին ճյուղերի դինամիկան: Վերլուծվել են նաև տնտեսական զարգացումները ՀՀ արտաքին առևտրի ոլորտում, աշխատանքի շուկայում և հարկաբյուջետային հատվածում: Բացի այդ, անդրադարձ է կատարվել նաև ֆինանսական հատվածին (գնաճ, ավանդներ և վարկեր), ինչպես նաև փոխարժեքի վարքագծին:

  


Միջազգային խաղաղարար գործունեությունը նոր աշխարհակարգի ձևավորման պայմաններում. Արևելյան Թիմորի, Կոսովոյի և Լեռնային Ղարաբաղի դեպքերը

ՄԱԿ-ի խաղաղարար առաքելության գործիքակազմի և ինքնորոշման վեճերի կարգավորման իրավական հիմքերի ձևավորման ուղղությամբ վերջին տասնամյակների ընթացքում միջազգային իրավունքը արձանագրել է էական հաջողություններ: Դա հնարավորություն է տվել կանխել մի շարք վերահաս պատերազմներ ու կարգավորել հակամարտություններ: Ակադեմիական շրջանակները մշակել են մոդելներ, որոնք թույլ են տալիս բացահայտել, թե ինչու է ՄԱԿ Անվտանգության խորհուրդը որոշել միջամտել այդ դեպքերի ընթացքին, սակայն նման որոշումների վրա ազդող ոչ բոլոր գործոններն են լիարժեքորեն ուսումնասիրված: Հոդվածում քննարկվում է նման գործոններից մեկի` աշխարհաքաղաքական տրանսֆորմացիաների ազդեցությունը ՄԱԿ-ի խաղաղարար առաքելությունների իրականացման վրա՝ ինքնորոշման վեճերի կարգավորման նպատակով: Առաջարկվում է դա դիտարկել նոր աշխարհակարգի համար մղվող պայքարի եռափուլ մոդելի հիման վրա: Ներկայացվում են այդ փուլերից յուրաքանչյուրում ՄԱԿ խաղաղարար առաքելության իրականացման հնարավորությունները, խոչընդոտներն ու վերջիններիս հաղթահարման ուղիները՝ Արևելյան Թիմորի, Կոսովոյի և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունների կարգավորման դեպքերի հիման վրա: Այդ դեպքերն իդեալականորեն համապատասխանում են միմյանց՝ ըստ ինքնորոշման հակամարտությունների պարամետրերի, ինչը թույլ է տալիս ապահովել եզրակացությունների բարձր հավաստիություն: Հետազոտությունը բացահայտել է, որ միջազգային խաղաղարարության համար լուրջ խոչընդոտներ է առաջացնում աշխարհաքաղաքական տրանսֆորմացիաների դինամիկան, հատկապես դրանց վերջին փուլում ՄԱԿ ԱԽ մշտական անդամների շահերի կոշտ բախումները:

  


ՀՀ հաշվեքննիչ պալատի 2022թ. տարեկան հաղորդման վերաբերյալ

Այս տեղեկանքն ամփոփում է ՀՀ հաշվեքննիչ պալատի (ՀՊ) 2022 թվականի տարեկան հաղորդման արդյունքները` ռիսկերի վրա հիմնված մեթոդաբանությամբ իրականացված հաշվեքննությունների մասով: Մասնավորապես, տեղեկանքում ներկայացված են վերոգրյալ հաշվեքննությունների ընդհանուր բնութագրերը (հաշվեքննության ոլորտները, տեսակները, արձանագրված խախտումների բնույթը և այլն), ինչպես նաև ՀՊ 2022թ. տարեկան հաղորդման մեջ ներառված հաշվեքննությունների առավել ուշագրավ արդյունքները:

  


Արցախի Հանրապետությունը որպես չճանաչված պետություն և նրա նկատմամբ ուժի կիրառման արգելքը

Հոդվածում ցույց է տրվում, որ անկախ իր պետականության ստեղծման իրավական հիմքից` Արցախի Հանրապետությունը անկախ պետություն է, քանի որ բավարարում է միջազգային իրավունքով սահմանված պետականության բոլոր չափանիշներին: Այն հանգամանքը, որ մինչև այժմ Արցախի Հանրապետությունը մնում է չճանաչված կազմավորում, որևէ կերպ կասկածի տակ չի դնում նրա անկախ պետականությունը: Որպես պետություն՝ Արցախի Հանրապետությունը գտնվում է միջազգային իրավունքի պաշտպանության ներքո, ինչը հատկապես վերաբերում է նրա նկատմամբ ուժի կիրառման արգելքին:

  


Թուրքիայի արտաքին և տարածաշրջանային քաղաքականության հնարավոր փոփոխությունները՝ վճռորոշ ընտրություններից հետո

Թուրքիայում սպասվող խորհրդարանական և նախագահական ընտրությունները ճակատագրական են, թերևս ամենակարևորը՝ 2003-ից ի վեր, երբ Էրդողանի կուսակցությունը ստանձնեց Թուրքիայում իշխանությունը։ Հաշվի առնելով Թուրքիայի առանցքային դերակատարությունը ինչպես Մեծ Մերձավոր Արևելքում, այնպես էլ առհասարակ միջազգային հարաբերություններում, սպասվող ընտրությունների նիկատմամբ մեծ է հետաքրքրությունը՝ ինչպես տարածաշրջանային, այնպես էլ գլոբալ մակարդակով։

 Թեև, հաշվի առնելով Թուրքիայի պետական համակարգի ավանդույթները, դժվար է կանխատեսել արտաքին քաղաքականության և ազգային ծրագրերի շոշափելի ռազմավարական վերանայումներ, սակայն շատ կարևոր է հասկանալ, թե կախված ընտրությունների արդյունքներից՝ Թուրքիայի արտաքին և տարածաշրջանային քաղաքականությունը ինչպիսի մարտավարական փոփոխությունների կենթարկվի։ Այս հարցը փորձել ենք ուսումնասիրել սույն վերլուծության շրջանակներում՝ հիմնվելով երկու հիմնական թեկնածուների կողմից արդեն իսկ արտահայտված մոտեցումների և ծրագրերի վրա։

  


ՀՀ տնտեսության սոցիալ-տնտեսական զարգացումները 2023 թվականի հունվար-մարտ ամիսներին

Ելնելով ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված տվյալներից՝ սույն վերլուծությունում ուսումնասիրվել է ՀՀ տնտեսության՝ վերջին ժամանակաշրջանի սոցիալ-տնտեսական զարգացումները: Մասնավորապես, դիտարկվել են տնտեսական ակտիվության՝ տվյալ ամսվա կուտակային ցուցանիշը, դրա ոլորտային բաշխվածությունը, ինչպես նաև տնտեսության առանձին ճյուղերի դինամիկան: Վերլուծվել են նաև տնտեսական զարգացումները ՀՀ արտաքին առևտրի ոլորտում, աշխատանքի շուկայում և հարկաբյուջետային հատվածում: Բացի այդ, անդրադարձ է կատարվել նաև ֆինանսական հատվածին (գնաճ, ավանդներ և վարկեր), ինչպես նաև փոխարժեքի վարքագծին:

  


Back to top
Close