Միջազգային կառույցների կողմից հրապարակված ցուցանիշների և ինդեքսների ուսումնասիրությունը հնարավորություն է տալիս լուծելու երկու կարևոր խնդիր: Առաջին, համապարփակ թվային ցուցանիշների օգնությամբ գնահատել ՀՀ կատարողականը տվյալ ժամանակահատվածում, ինչպես նաև կատարել միջժամանակային համեմատություններ՝ հասկանալու, թե արդյոք երկիրը շարժվում է ցանկալի ուղղությամբ: Երկրորդ, ՀՀ կատարողականը համեմատել այլ երկրների հետ՝ պարզելու Հայաստանի հարաբերական դիրքը տարածաշրջանում և Եվրասիական տնտեսական միությունում: Այս արդյունքները կարևոր են, քանի որ օգնում են ստանալ տնտեսական իրավիճակի համակողմանի գնահատականը, ինչն անհրաժեշտ է ինչպես պետական, այնպես էլ մասնավոր հատվածի համար: Սույն վերլուծությունը միտված է վերոհիշյալ խնդիրների պարզաբանմանը:

Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության կողմից հանրային քննարկման է ներկայացվել օրենքների նախագծերի փաթեթ, որով կոռուպցիայի դեմ պայքարի ռազմավարության շրջանակներում առաջարկվում է ստեղծել մասնագիտացված հակակոռուպցիոն դատարան:

 «Լույս» հիմնադրամի կողմից իրականացված վերլուծության արդյունքում պարզվել է, որ նման մասնագիտացված դատարանները առավելապես տարածված են կոռուպցիայի դեմ պայքարի և իրավունքի գերակայության առումով միջինից ցածր վարկանիշ ունեցող աֆրիկական և ասիական տարածաշրջանների երկրներում, ինչպես նաև միայն առանձին եվրոպական երկրներում:

Վերլուծության մեջ անդրադարձ է կատարվում Նախագծերի փաթեթի առավել խնդրահարույց ասպեկտներին, մասնավորապես՝ նեղ մասնագիտացման արդյունավետությանը, արտակարգ և մասնագիտացված դատարանների տարբերակմանը, հակակոռուպցիոն դատարանի դատավորի կարգավիճակի տարբերություններին, որոնք առաջ են բերում մի կողմից՝ սահմանադրականության, մյուս կողմից՝ արդյունավետության և նպատակահարմարության տեսանկյունից մտահոգություններ։

Հոդվածում դիտարկվում և համակարգված վերլուծվում են պետական կառավարման որակի մի շարք տեսություններ ու հայեցակարգեր: Ուսումնասիրվում են նաև պետական կառավարման որակի ու արդյունավետության չափորոշիչների հայեցակարգային հիմքերը: Աշխատանքում կարևորվում է պետական կառավարման որակի գնահատման համակարգային մոտեցումը, որը հնարավորություն է տալիս դիտարկել ոչ միայն դրա «արդյունավետությունը», այլև պետական կառավարման արարողակարգային համակարգերը` գործադիր իշխանության ինքնավարությունը քաղաքական որոշումներ կայացնելիս, պետական համակարգում առաջխաղացման ու թափանցիկության մեխանիզմների մշակումը և այլն։

Ելնելով ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված տվյալներից՝ սույն վերլուծությունում ուսումնասիրվել է ՀՀ տնտեսության՝ վերջին ժամանակաշրջանի սոցիալ-տնտեսական զարգացումները: Մասնավորապես, դիտարկվել են տնտեսական ակտիվության՝ տվյալ ամսվա կուտակային ցուցանիշը, դրա ոլորտային բաշխվածությունը, ինչպես նաև տնտեսության առանձին ճյուղերի դինամիկան: Վերլուծվել են նաև տնտեսական զարգացումները ՀՀ արտաքին առևտրի ոլորտում, աշխատանքի շուկայում և հարկաբյուջետային հատվածում: Բացի այդ, անդրադարձ է կատարվել նաև ֆինանսական հատվածին (գնաճ, ավանդներ և վարկեր), ինչպես նաև փոխարժեքի վարքագծին:

Սույն վերլուծության նպատակն է գնահատել ՀՀ պետական բյուջեի կատարման ընթացքը տվյալ ժամանակահատվածում: Նախ նկարագրվել է ՀՀ տնտեսության ընդհանուր բնութագիրը, այն է՝ տնտեսական ակտիվության շարժիչ ուժերը, զարգացումները տնտեսության առանձին ճյուղերում, պահանջարկի բաղադրիչների՝ սպառման և ներդրումների վարքագիծը և այլն: Այնուհետև վերլուծվել է պետական բյուջեի եկամուտների և ծախսերի կատարողականը՝ համեմատելով համապատասխան ցուցանիշների փաստացի և պլանային արժեքները: Վերլուծությունը ավարտվել է հիմնական եզրահանգումների ամփոփմամբ:

Ներկայացվող վերլուծության նպատակն է համեմատել Հայաստանի անկախության պատմության օրոք տեղի ունեցած ճգնաժամերը՝ 1991-1993թթ. անցումային ճգնաժամը, 2009թ. համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամը և ներկայիս՝ ԿՈՎԻԴ-19-ի հետ կապված ճգնաժամը։ Աշխատանքում բացահայտվել են այդ ճգնաժամերի խորությունն ու շարժիչ ուժերը, 2020թ. ճգնաժամի պարագայում վերլուծվել են նաև հնարավոր վտանգավոր հետևանքները:

Ժամանակակից պետության համար ազգային անվտանգության ռազմավարությունը հանդիսանում է առանցքային նշանակություն ունեցող փաստաթուղթ և կարևոր ուղենիշներ է սահմանում պետության հետագա զարգացման և վերջինիս հիմնական առաքելություններից մեկի իրացման՝ անվտանգության ապահովման համար։ Տարբեր հանգամանքների բերումով՝ Հայաստանի համար անվտանգության ռազմավարության մշակման գործում շատ կարևոր է հատկապես արտաքին միջավայրի համընդգրկուն ուսումնասիրությունը և դրան համարժեք՝ սպառնալիքների գնահատումը։ Սույն վերլուծությամբ փորձել ենք ներկայացնել անվտանգության ռազմավարության արտաքին անվտանգային բաղադրիչի վերաբերյալ մի քանի դիտարկումներ։ Միաժամանակ վերլուծել ենք ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության շրջանակներում Հայաստանի արտաքին անվտանգային միջավայրի, առկա և հնարավոր սպառնալիքների, առաջարկվող ռազմավարական լուծումների վերաբերյալ տրված գնահատականները։ Այդ նպատակով ուսումնասիրել ենք, թե ինչպիսի արտաքին անվտանգային միջավայրում է մշակվել ու շրջանառության մեջ դրվել անվտանգության նախորդ ռազմավարությունը, ինչ իրավիճակ ունենք այսօր, որքանով է նոր ռազմավարությունը այդ միջավայրին համարժեք ընդունված, և ինչպիսի իրավիճակ կարող է լինել միջնաժամկետ հեռանկարում։

2018 թվականի ապրիլ-մայիսյան հայտնի իրադարձություններից հետո ՀՀ նորաստեղծ կառավարությունը հայտարարեց ազատ, արժանապատիվ և երջանիկ քաղաքացու կերտման հրամայականը, որի առանցքային բաղադրատարրերից համարվեցին աղքատության հաղթահարումը, կարճ ժամանակահատվածում ծայրահեղ աղքատության վերացումը, սոցիալական ապահովության ամրապնդումը, անապահով և խոցելի խմբերի աջակցության արդյունավետության բարձրացումը, ինչպես նաև մեծ քանակությամբ նոր աշխատատեղերի ստեղծումը։

Սույն վերլուծության նպատակն է վերլուծել աղքատության հաղթահարման, սոցիալական արդարության և զբաղվածության խթանման ուղղությամբ ՀՀ կառավարության և քաղաքական մեծամասնության կողմից տրված խոստումները ու դրանց իրականացման համար ձեռնարկված քայլերը:

ՀՀ կառավարության գործունեության միջնաժամկետ (այսինքն՝ առաջիկա երեք տարիների) թիրախները սահմանող առանցքային փաստաթուղթը պետական միջնաժամկետ ծախսերի ծրագիրն է, որը հանդիսանում է նաև տնտեսավարողների հետ կառավարության հաղորդակցության հիմնական գործիքներից մեկը: Այս նպատակով ՄԺԾԾ-ի արդյունավետ օգտագործումը հատկապես կարևորվում է ճգնաժամային ժամանակահատվածներում, ինչպիսին է 2020 թվականը, քանի որ դրանով հնարավոր է քաղաքականության ազդակներ հաղորդել տնտեսավարողներին, տնտեսությունում ձևավորել համապատասխան սպասումներ և այդպիսով նվազեցնել առկա անորոշությունները:

Սույն վերլուծությունում ուսումնասիրվել են 2021-2023թթ. ՄԺԾԾ-ի կառուցվածքը, ծրագրի հիմքում դրված հիմնական մակրոտնտեսական կանխատեսումները և հարկաբյուջետային քաղաքականության հիմնական ուղղությունները, որոնք արտացոլում են ինչպես կառավարության սպասումները տնտեսական իրավիճակի հետագա զարգացումների վերաբերյալ, այնպես էլ կառավարության գործողություններն ուղղված ճգնաժամին հակազդմանը և տնտեսության արագ վերականգնման ապահովմանը:

2016թ․ Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ Ադրբեջանի նախահարձակ գործողությունների ընթացքում ռազմաճակատում ունեցած հաղթանակը արդյունավետ ձևով կապիտալիզացվեց հայկական դիվանագիտության կողմից։ Արդյունքում բանակցային գործընթացի առաջնահերթություն դարձան վստահության ամրապնդման և սահմանային միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմների ներդրման, ԵԱՀԿ նախագահի անձնական ներկայացուցչի առաքելության ընդլայնման վերաբերյալ Վիեննայի և Ս․ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունները։ 2018թ․ գարնանը Հայաստանում տեղի ունեցած քաղաքական փոփոխություններից հետո այս պայմանավորվածությունները դուրս մղվեցին բանակցային գործընթացի օրակարգից՝ ստեղծելով նպաստավոր պայմաններ Ադրբեջանի նոր սադրանքների համար։ Ի պատասխան ռազմաճակատում հուլիսյան զարգացումներից հետո այս հարցով քննադատությունների՝ Հայաստանի իշխանությունները սկսեցին արդարանալ, թե իրենք չեն բանակցային օրակարգից դուրս մղել Վիեննայի և Ս․ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունները՝ միաժամանակ փորձելով կասկածի տակ դնել դրանց կարևորությունը։ Սույն համեմատական վերլուծության շրջանակներում փորձել ենք ուսումնասիրել 2016թ․ ապրիլից մինչև 2020թ․ հուլիս ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների բոլոր պաշտոնական հայտարարություններն ու մամուլի հաղորդագրությունները, համեմատել իշխանափոխությունից առաջ և հետո դրանց բովանդակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները։ Փորձել ենք  հասկանալ, թե երբ են բանակցային օրակարգից դուրս մղվել Վիեննայի և Ս․ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունները, և որոնք են այսօրվա բանակցային գործընթացի առաջնահերթությունները։